علت وجودی شهر مشهد و توسعه
روزافزون آن، مرهون وجود مرقد مقدس حضرت امام رضا (ع) است. مامون پس از گذشت چند سالي
از خلافتش به قصد آنكه تمايل شيعيان را به خود جلب كند «حضرت رضا(ع)» را به ولايت عهدي
برگزيد. حضرت رضا (ع) در قريه نوغان و منزل امير سناباد در سال 202يا 203 ه-ق
مسموم شدند؛ پس از سه روز وفات يافته و پيكر مطهرشان در باغ حميد بن قحطبه در 1/5 كيلومتري
قريه سناباد مدفون شد، ازهمان زمان نقطه مذكور به نام مشهد الرضا و بعد به اختصار
مشهد نام گرفت.
در دوران مغول و با رونق افتادن شهرها عمده منطقه به
مانند نيشابور و توس بر جمعيت شهر مشهد افزوده ميشود. در دوران صفويه خيابانها و
ساختمانهاي متعددي در شهر احداث ميشوند كه به شكوفايي بيشتر شهر ميانجامد. در
زمان نادر شاه افشار مشهد دوران اوج خود را سپري ميكند و جمعيت آن به حدود 250000
نفر ميرسد. بعد از نادر شاه افشار و با جابجايي مركز حكومت از مشهد به ساير
شهرهاي كشور از جمعيت و رونق شهر كاسته ميشود.